Kiedyś mistrzowie kuchni realizowali swoje pasje na dworach królewskich, dziś częściej prezentują kulinarny kunszt w wykwintnych restauracjach albo w programach telewizyjnych. Znani kucharze wciąż dyktują trendy i inspirują rzesze miłośników gotowania. Co jadano na obiadach czwartkowych, a co do herbatki serwował kuchmistrz Elżbiety II?
Domniemany wizerunek Paula Tremo na miniaturze w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie/Wikipedia/CC0 1.0
Spis treści:
- Najsłynniejsi kucharze w historii Polski
- Paul Tremo – kuchmistrz Stanisława Augusta
- Mistrzowie gotowania na świecie
- Darren McGrady – kucharz królowej Elżbiety II
Najsłynniejsi kucharze w historii Polski
Magda Gessler, Pascal Brodnicki, Karol Okrasa… te nazwiska zna każdy, kto choć trochę interesuje się gotowaniem (lub życiem celebrytów). Uznanie dla mistrzów kuchni nie jest jednak wymysłem najnowszych czasów. Umiejętne łączenie smaków, nietypowe formy dań, sięganie do inspiracji z innych krajów od zawsze wzbudzało podziw i pobudzało kubki smakowe. Tym bardziej, że wiele osób mogło jedynie pomarzyć o spróbowaniu takich rarytasów.
Wiele lat przed powstaniem internetu, telewizji, a nawet radia, najsłynniejsi kucharze w historii Polski również cieszyli się ogromną popularnością. Niektórych z nich można by wręcz nazwać ówczesnymi celebrytami. O kim mowa?
Jednym z najsłynniejszych kucharzy w historii Polski był Stanisław Czerniecki. Był sekretarzem królewskim, podstolim żytomierskim i… autorem pierwszej w Polsce książki kucharskiej. Mowa o „Compendium Ferculorum albo zebranie potraw” wydanym w 1682 roku. Jakie przepisy można było w nim znaleźć?
Przeczytaj również:Najstarsza polska książka? To nie takie proste, bo jest ich kilka
Przede wszystkim były to receptury dań ostrych z obfitym stosowaniem egzotycznych przypraw. Do mięs, ryb i drobiu, ale także do potraw mącznych i mlecznych oraz warzyw autor rekomendował dodawanie ogromnych ilości pieprzu, szafranu, imbiru i kminku. Polecał także stosowanie cytryn, limonek, piżma, pistacji, rodzynek i innych przypraw. Potrawy miały być bardzo obficie polewane octem, który łagodzono cukrem, sokiem, konfiturami i rodzynkami. To wszystko sprawiało, że mięso, ryby i inne dania nabierały smaku bardzo odległego od pierwotnego.
Nieco większą powściągliwość w przyprawianiu zachowywał kolejny z najsłynniejszych kucharzy w historii Polski, nazywany kuchmistrzem ostatniego króla Polski. Mowa o Paulu Tremo, który odpowiadał między innymi za jadłospis obiadów czwartkowych. Jakie propozycje kulinarne proponował ten szef kuchni?
Paul Tremo – kuchmistrz Stanisława Augusta
Najważniejszy kucharz na dworze Stanisława Augusta (choć częściej nazywano go kucharzem Króla Stasia), mistrz sztuki kulinarnej, łączył bardzo modną w ówczesnych czasach kuchnię francuską z polską tradycją, co można już uznać za początki kuchni fusion (czyli łączenia tradycyjnych smaków kuchni z różnych stron świata). Paul Tremo odrzucał ostre przyprawy i nie akceptował smakowych kontrastów. Co ciekawe, proponował także nowoczesne techniki redukcji, kondensacji i klarowania oraz… liberalizację postu.
Wśród najmniej typowych potraw serwowanych przez tego kucharza można wskazać „jarząbki przedziwnie słoniną nadziewane” (najprawdopodobniej była to szpikowana słonina). Popisowym wigilijnym daniem w tamtych czasach była zaś zupa migdałowa.
Czego można było skosztować na obiadach czwartkowych? To między innymi różnorodne wędliny, paszteciki i marynaty na przystawkę, barszcz z uszkami oraz pieczenie – z baraniną na czele, czyli tą, w której gustował Król Staś.
Przeczytaj również:Zapusty, ostatki, śledzik – staropolskie zwyczaje na koniec karnawału
Mistrzowie gotowania na świecie
Najsłynniejsi kucharze w historii Polski być może stanowili inspirację również dla mistrzów sztuki kulinarnej z innych krajów. Warto poznać najbardziej znane nazwiska.
- AugusteEscoffier
To francuski szef kuchni urodzony w 1846 r. Jest nazywany cesarzem wśród kucharzy, ponieważ spopularyzował i zaktualizował metody gotowania w swoim kraju. Jednym z jego największych osiągnięć było uratowanie węgierskiego dziedzictwo kulinarnego. Dostosował je do francuskich wytycznych, opisując tę nietypową kompilację w książce La Cuisine Hongroise.
- Marie Antoine Careme
Znany mistrz gotowania na świecie to również Marie Antoine Careme, urodzony w 1784 roku w Paryżu. Był kucharzem, ale także architektem i bardzo umiejętnie łączył te dwie profesje. Jego rysunki były publikowane w wielu czasopismach.
- Martín Berasategui
Kolejny mistrz gotowania urodził się w 1960 roku w San Sebastian w Hiszpanii. To jeden z najważniejszych ośrodków nowej kuchni baskijskiej. Kariera tego kucharza wyróżniała się tym, że stale poszukiwał oryginalnych produktów i tworzył nowe smaki. Już w wieku 26 lat otrzymał swoją pierwszą gwiazdkę Michelin. Jego najsłynniejsza restauracja znajduje się w Lasarte i ma trzy takie gwiazdki.
- Rachael Ray
To pierwsza kobieta w zestawieniu, czyli szefowa kuchni urodzona w Nowym Jorku w 1968 roku. Wystąpiła w niezliczonych programach telewizyjnych i jest rozpoznawalna w całych Stanach Zjednoczonych.
Dzięki ogromnemu doświadczeniu Rachael uczyła gotowania na swoich kursach. Przygotowywane dania nazywała 30-minutowymi posiłkami. Przyniosło jej to bardzo duży i niespodziewany sukces oraz przykuło uwagę sieci telewizyjnej CBS.
Została w niej zatrudniona, a dzięki swojej wytrwałości i sympatii widzów, nominowano ją nawet do nagrody Emmy. Brała udział w różnych programach, aż do momentu, gdy wyprodukowała własny – Rachael Ray. Audycja szybko stała się jednym z hitów telewizyjnych sezonu 2006.
Darren McGrady – kucharz królowej Elżbiety II
Wśród mistrzów gotowania na świecie dominują Francuzi i Hiszpanie. Nie można jednak zapominać także o innych narodowościach. Przykładem może być Wielka Brytania. Choć obecnie nie uważa się jej za kraj, który słynie z dobrej kuchni, tam także nie brakuje specjalistów w swoim fachu.
Jednym z nich może być choćby Darren McGrady – kucharz królowej Elżbiety II. Obecnie mieszka w Stanach Zjednoczonych. Pracuje tam jako szef kuchni, a także konsultant kulinarny. Zasłynął również jako mówca, szczególnie na swoim kanale na YouTube. To właśnie tam zdradził, bez jakiego dania Elżbieta II nie mogła się obejść. Myślisz, że chodzi o coś bardzo wysublimowanego? Czeka cię spore zaskoczenie!
Monarchini nie wyobrażała sobie wypicia obowiązkowej popołudniowej herbaty bez… chleba z dżemem truskawkowym. Nie może być on jednak wybrany przypadkowo. Królowa akceptowała jedynie ten zrobiony z owoców zebranych na plantacji zamku Balmoral w Szkocji.
Przeczytaj również:Królowa Elżbieta II nie chodziła do szkoły. Jak wyglądała jej edukacja?
Oprac.Redakcja
Źródła: polskieradio.pl, londynek.net, pl.thpanorama.com, sztetl.org.pl, przysmakieuropejskie.webnode.page, bryk.pl
Odpowiedzi do zadań z podręczników do historii znajdziesz tutaj:
Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń do historii
Historia – rozwiązania zadań z podręcznika
Rozwiązania zadań z podręcznika do historii
